Historia

U zarania naszej państwowości dorzecze górnej Wisły zamieszkiwało plemię Wiślan, które na przełomie X i XI wieku weszło w skład państwa Polskiego. W okresie podziałów dzielnicowych po śmierci Bolesława Krzywoustego, Kazimierz Sprawiedliwy chcąc zjednać sobie księcia raciborskiego Kazimierza Plątonogiego odstąpił mu w 1179 roku duży obszar Ziemi Krakowskiej. Tak Kasztelania Oświęcimska wraz z całą Żywiecczyzną na kilka wieków dostała się pod panowanie książąt śląskich. Dopiero w 1457 roku król Polski Kazimierz Jagiellończyk wykupił za sumę 22 000 grzywien Ziemię Oświęcimską, Zatorską i Żywiecką.


Chociaż Łodygowice i Pietrzykowice były własnością Cystersów to jednak tzw. immunitety podatkowe i sądowe należały do władzy książęcej, dlatego o dochody z tych wsi powstawały liczne zatargi między Cystersami, a księciem oświęcimskim Janem Scholastykiem. Dopiero kolejny opat Mikołaj III uregulował ten problem, nabywając w 1445 roku owe immunitety i prawo do zatrzymania wszelkich dochodów. W 1474 roku opat Piotr III sprzedał obie wsie Piotrowi Komorowskiemu i tak scalona Żywiecczyzna pozostała w rękach rodu Komorowskich do 1624 roku.

W XV i XVI wieku miejscowa ludność zasilona została nowymi osadnikami. Byli to Wałasi uchodzący z Bałkanów przed wojnami tureckimi poszukujący nowych pastwisk dla swoich stad owiec. Osiedlając się na terenie Beskidów dali początek gospodarce pastersko – hodowlanej. O ogromnym wpływie Wałachów na gospodarkę w Państwie Łodygowickim świadczyć może fakt, że już spis w 1705 roku wykazuje, że pogłowie owiec i kóz na 1 chłopa wyniosło średnio około 50 sztuk. Łącznie w samych tylko szałasach chłopskich zapisano 2489 sztuk. O zamożności Łodygowic świadczy fakt, że początkiem XVII wieku liczące 207 chat Łodygowice wraz z należącymi do nich wioskami dawały rocznie 18000 zł polskich czystego dochodu. Według spisu z 1630 roku obszar Klucza Łodygowickiego zamieszkiwało 1859 kmieci w tym Łodygowice liczyły 373 tzw. głowy. Bierna 75, Glemieniec 38, Huciska 68, Rybarzowice 252, Buczkowice 233, Szczyrk 152, Godziszka 102, Wilkowice 318, Mikuszowice 90 i Bystra 155. Jak wynika z powyższego zestawienia na początku XVII wieku w Kluczu Łodygowickim istniało 10 wsi. Wymienione wyżej wioski podzielone były na tzw. role. Pola poszczególnych ról rozgraniczone były szerokimi miedzami. Każda rola liczyła ok. 96 morgów. Najbogatszymi mieszkańcami wsi byli kmiecie posiadający początkowo po całej roli. Uboższą grupę stanowili zagrodnicy posiadający od 1 do 3 morgów gruntu bez lasu. Najbiedniejsi tzw. chałupnicy to wyrobnicy u kmieci. Posiadali oni tyle gruntu ile zajmował dom zwany "kucą".
W 1608 roku po śmierci Krzysztofa Komorowskiego, Żywiecczyzna została podzielona między trzech jego synów. Tak powstały tzw. Państwa (klucze): Suskie, Ślemieńskie i Żywieckie, w granicach którego były też Łodygowice i Pietrzykowice. Klucz Żywiecki odziedziczył Mikołaj, który po tym jak się zadłużył, sprzedał Łodygowice wraz z przyległościami w 1618 roku Krzysztofowi Rarowskiemu za kwotę 60 000 zł tj. za sumę, którą był mu dłużny. Tak powstał kolejny klucz, czyli tzw. „Państwo Łodygowickie. Wkrótce po tym Rarowski zamienił dobra z księciem Jerzym Zbaraskim. Książe Jerzy ustalił myto, które jeszcze w I połowie XIX wieku pobierane było w Wilkowicach na tzw. „Slogach”. Książe Jerzy zmarł w 1631 roku, a ponieważ nie zostawił potomków jego fortuna przeszła na Janusza z domu książąt Wiśniowieckich. Po śmierci Janusza Wiśniowieckiego, Łodygowice otrzymuje na własność w charakterze wiana żony – Heleny (córki Konstantego Wiśniowieckiego); niejaki Stanisław Warszycki. Warszycki zakończył budowę zamku w Łodygowicach, otoczył go murem, fosami i wałami tak, że stworzył silną pograniczną fortyfikację. Owa fortyfikacja mogła mieć w ówczesnych czasach duże znaczenie wobec zbudowanej na Śląsku Cieszyńskim linii stanowiącej pas obronny w czasie wojny 30 letniej. (Kiedy w 1645 roku Szwedzi zajęli Cieszyn, władczyni Śląska Cieszyńskiego księżna Elżbieta Lukrecja schroniła się w Łodygowicach). Z tego to okresu pochodzi szereg informacji o samych Łodygowicach i jego mieszkańcach, którzy wsławili się męstwem i walecznością. Wspomnieć należy tu choćby proboszcza łodygowickiego – Stanisława Kaszkowica zwanego Kędziołką, który wraz z 70 tzw. „wybrańcami” z Łodygowic zdobył zamek w Czorsztynie i ujął Kostkę Napierskiego. W 1655 roku wybrańcy z Państwa Łodygowickiego pod wodzą ekonoma Jana Torysińskiego wypędzili z Oświęcimia Szwedów. Wspomniany wojowniczy proboszcz St. Kaszkowic ruszył też na odsiecz Częstochowy obleganej przez Szwedów, po drodze rozbijając co mniejsze oddziały szwedzkie. Stanisław Warszycki w czasie najazdu szwedzkiego kraju nie opuścił i pozostał wierny królowi polskiemu. Jako kasztelan krakowski ofiarował na obronę klasztoru w Częstochowie 12 dział i 300 zł. polskich. Zmarł w 1681 roku w Pilicy i został pochowany w kaplicy NMP na Jasnej Górze.
Druga połowa XVII wieku była dla państwa łodygowckiego i jego mieszkańców bardzo trudna. Po długoletnich wojnach z Kozakami i Szwedami, ziemie te zostały wyniszczone co spowodowało migrację ludności na Śląsk, Węgry i Morawy. Po śmierci Warszyckiego w 1681 roku dobra łodygowickie przechodziły różne koleje losu. Najpierw dostały się w ręce jego syna – Jana Kazimierza Warszyckiego, potem szwagra – Michała Warszyckiego, a po jego śmierci w 1697 roku zarządza nimi wdowa po Janie Kazimierzu – Zofia Domicela. Od 1707 roku dochodzi do ciągłych sporów o te ziemie. Liczne zajazdy, sądy spowodowały upadek majątku, który w końcu dostał się rodzinie Borzęckich. W 1773 roku włości przeszły w posiadanie Ignacego Kalinowskiego – cześnika halickiego, starosty lelowskiego, pułkownika królewskiego i posła na sejm, który powiększył pola uprawne i poprawił stan majątku. Na skutek rozbiorów Polski, dobra łodygowickie znalazły się w granicach Galicji. Rząd austriacki podzielił Galicję na tzw. „cyrkuły”. Posiadłości łodygowickie znalazły się w granicach cyrkułu w Myślenicach, a od 1819 roku w obrębie cyrkułu w Wadowicach. Po Kalinowskim posiadłość objęła Honorata Marcelina Borzęcka, która w prawa dziedziczki ziemi łodygowickiej weszła na mocy spadku. Borzęcka sprzedała Łodygowice w 1840 roku księciu Von Anhalt – Cathen Pszczyńskiemu. W 1841 roku w wieku 60 lat książę zmarł, a ziemie państwa łodygowickiego odziedziczyła jego siostrzenica hrabina Charlotta Hochberg Furstenstein, która sprzedała majątek w 1849 roku. W ciągu najbliższych kilkunastu lat Łodygowice mają kilku właścicieli. Ostatecznie w 1866 roku nabywa je wdowa Klementyna Primovesi de Weber , a jej córka, także Klementyna Primovesi de Weber wyszła za mąż za Adolfa Klobusa, majora austriackiego. Z małżeństwa Klobusów narodziło się pięcioro dzieci, z których w tutejszych dobrach pozostali Paweł i Otto. Paweł otrzymał Mikuszowice, Otto osiadł w Łodygowicach, które pozostały w jego rękach aż do śmierci tj. do roku 1943. W 1945 roku znaczną część gruntów ostatniego włodarza ziem łodygowickich rozparcelowano, resztę w 1956 roku przejął skarb państwa.

PUBLIKACJE HISTORYCZNE:

Łodygowice na starej fotografii cz.1
Łodygowice na starej fotografii cz.2

Siedem wieków Pietrzykowic cz. 1
Siedem wieków Pietrzykowic cz. 2